Van wijk tot woonkamer: de toekomst van laagspanning

Laagspanning, het spanningsniveau dat elektriciteit naar huishoudens en kleine bedrijven brengt, vormt een belangrijke schakel in de energietransitie. Met de toenemende elektriciteitsvraag door de opkomst van warmtepompen, zonnepanelen en elektrische voertuigen, groeit de druk op het laagspanningsnet. Hoe werkt dit netwerk, welke problemen liggen op de loer en wat kan er worden gedaan om het toekomstbestendig te maken?

Uitdagingen in het laagspanningsnet

De huidige energietransitie brengt een aantal fundamentele uitdagingen met zich mee voor het laagspanningsnetwerk:

1.    Overspanning door opwekking. Met steeds meer zonnepanelen op daken ontstaat op zonnige dagen een overschot aan lokaal opgewekte energie. Dit kan leiden tot overspanning in het netwerk, waardoor zonnepanelen zichzelf uitschakelen om schade te voorkomen. Dit beperkt niet alleen de efficiëntie van zonne-energie, maar frustreert ook eigenaren van zonnepanelen;
2.    Onderspanning door vraagpieken. Wanneer veel huishoudens tegelijkertijd stroom gebruiken, bijvoorbeeld tijdens het opladen van elektrische auto’s of bij het gebruik van warmtepompen op koude dagen, kan de spanning in het netwerk te laag worden. Dit kan leiden tot storingen, zoals uitvallende warmtepompen en laadpalen;
3.    Capaciteitstekort. Het huidige laagspanningsnet is niet ontworpen voor de enorme toename in zowel opwekking als vraag. Kabels en transformatoren raken overbelast, wat kan leiden tot stroomuitval en schade aan de energie-infrastructuur.

Samenwerken aan versterking 

Om het laagspanningsnet klaar te stomen voor de toekomst, zijn ingrijpende maatregelen nodig. De belangrijke oplossingen:

• Netverzwaring. Het leggen van extra kabels, het versterken van bestaande infrastructuur en het bouwen van nieuwe transformatorstations zijn cruciaal om de capaciteit van het netwerk te vergroten. Dit helpt om zowel overspanning als onderspanning te voorkomen;
• Slimme sturing van vraag en aanbod. Technologieën zoals slimme meters en energiemanagementsystemen kunnen helpen om de piekbelasting te verminderen. Denk aan systemen die het opladen van elektrische voertuigen spreiden of zonnepanelen tijdelijk op een lagere capaciteit laten werken;
• Gebiedsgerichte aanpak. Door wijken in hun geheel aan te pakken, kunnen netbeheerders problemen efficiënter oplossen. Dit omvat het preventief versterken van kabels en transformatoren in gebieden waar de energievraag naar verwachting zal toenemen;
• Samenwerken. Partijen zoals TenneT en regionale netbeheerders spelen een sleutelrol in de uitbreiding en modernisering van het netwerk. Door nauwe samenwerking tussen netbeheerders, gemeenten, woningcorporaties en engineers kan dubbel werk worden voorkomen en wordt het toekomstbestendig maken van het laagspanningsnet versneld. 

Naar een duurzaam en betrouwbaar netwerk

De energietransitie vraagt om een robuust laagspanningsnetwerk dat niet alleen bestand is tegen de uitdagingen van vandaag, maar ook voorbereid is op de energiebehoeften van morgen. Bij Vitec dragen we met onze kennis en expertise graag bij aan deze missie. Samen bouwen we aan een energievoorziening die klaar is voor de toekomst.